از
وحید کیانی
ای قطار
راهت را بگیر و برو
نه کوه توان ریزش دارد
نه ریزعلی پیراهن اضافی!
از کتاب پنهان در سکوت بلوط
اسکندر مقصودی
اگر شعر را زبان بیان رمزآلود فلسفه زندگی بدانیم، روشن است که این بیان به چندگونگی روش ومنش شاعرانش بستگی دارد.
گویا سرایشگران این دیار، همیشه خواسته اند اندیشه و احساس خود را در کمترین زمان و کوتاه ترین روش بیان بگویند،تاجایی که می بینیم دربیشترسرایش ها، آنان از شکل های شعری کوتاه مانند تک بیت یا دوبیتی بهره می بردند و زودازود این سروده ها، زبانزد خاص و عام می شود...شعر کوتاه در ادبیات بختیاری با این اوصاف در حالی که نهایت ایجاز وایجاد تصویر را می طلبد، بایستی بتواند خودرا در ذهن و احساس گویشورانش اثبات کند و یا فراموش شود.
شعر کوتاه به درازنای تاریخ سخن،به شکل های گوناگونی درادبیات وزبان بختیاریان جاری است. آشناترین آنها تک بیت ها،لیچار و مثلهای منظوم روزمره است ،به این گونه اشعارموجز و پر رمز و راز،می توان قالبی نو افزود :
« تیتومک»یا کوتاهه شعربختیاری ---- اسکندر مقصودی
مراد از این گونه شعری، آن است که به سرعت سر اصل مطلب برویم. «تیتوم ره» در زبان بختیاری به معنای همصحبت شدن با کسی در یک راه کوتاه بی حضور غیر است...
تیتومک هم نوعی بیان به شکل هم راه شدن (فلسفه مشایی) با اندیشه ی هم سخن خود می باشد.این گونه شعری، ازنظر گزیده گویی وایماژ و تصویر به مکتب ذن وهایکوهای ژاپونی ماننده است و از نظر معنا به گاتاهای اوستا و فلسفه های آهنگین آلمانی نیچه ، بی هیچ گزافه گویی و سیاهه سازی مداحانه.
|
4- تی توم ره تا تيا تو تي توم رهي بيش نبيد سي چه دل همقو ور هلاسه با نَوَيدَنت |
کوتاه راه تا چشمان تو کوتاه راهی بیش نبود از چه دل این قدر نگران می شود با نیامدنت |
|
| |
|
5- خوموم ....خوموم ! چوبسه ری دست و تووفه «کارون» لاشمه، او، ایی بره خومه کی!؟ |
خودم هستم خودم هستم در تابوت روی دست و موج کارون تنم را آب می برد مرا چه کسی... |
|
| |
|
7- شمع شمعی نه وا بلازه ی شمعه سوهده روشنا کنن وا لاشه مو، چه نه !!؟ |
شمع شمعی را با شعله شمع سوخته ای روشن می کنند با جسم من،چه چیزی را؟؟ |
|
| |
|
9- افتو واگشت نیرین تیات ری ایی همه برد ایی همه دل تیا افتونه تونه افتو ،کورمنج ایی نیره وم |
آفتاب انعکاس پرتو چشمانت روی اینهمه سنگ اینهمه دل چشمان آفتاب را می زند آفتاب ،کورمال کورمال مرا می نگرد |
|
منبع:ساواره | |
«خَم بُرگِسِ »
تشــنه ی بــوي كِلــوس و مُـرده ی ريواسُم
تَش پَــرسِ تَـشِ ريسُـم ، مُـــو خــدا نشناسُم
هو پـَري بيد و فـرشته ، مـو خُو آدم هم نيم
اَر قــــــبولُم بِــكُنه خــاك و خُــلِ كَـوشـاسُم
اَربِـخه ســی تيلـس خينُــمِ مِــنْ مَشـك اِيكُنم
اَربِخــه هف شو و هف رو سَر پا ايواسُم !
ليـوه ي اِ ي كَدو بالا ، گَرد وِ خالِ لَـوِس !
تــــــي بـه ره تُــرنه شــلال و كلُــوِ ميناسُم
ديـر هم بفتِ خدا ، بخت هــو ، بختِ مُونه
عمــُريه از ســرشو تا بــه سَــوق دينداسُم
به اِمُـم زُده ي شـهپير و به هــر سُــده دلی
به هَــــــمو شــاهِ خراسـون و بــه شابُلقاسُم
چي هــوكس وا خَم ِبُرگِسِ مُونه ناكار نَكه
چي هُو كس نِي و مُو غير هُو كسي نيخاسُم
منبع:ساواره
وحید کیانی هم سکوت خود را اینگونه شکست...
گُدار
تابوت ها از همیشه فراوان تر
مرگ از همیشه شادمان تر
و من از همیشه بیقرارتر...
دیگر چه فرق می کند
به چه اسمی صدایم کنند
من دریا
من عرفان
من سامان
من...
من...
من...
ما چقدر مثل هم مُردیم!
ما چقدر مثل هم ماندیم...!
منبع:پنهان در سکوت بلوط
ایران بیا و این تن ریشم به خاک کن
یا نام ایذه را سحر از نقشه پاک کن
صغری طاهری مسئول اطلاع رسانی روابط عمومی کارون۳ ضمن عرض تسلیت به بازماندگان حادثه ی دلخراش گدار شهپیر احساس همدردی خود را در قالب شعری بیان نموده است.
این شاعر قصد دارد با زبانی شیوا و رسا بغض گرفته ی این مردم را بسان فریادی به گوش مسئولین برساند همچنین با هنرمندی تمام اسامی این جانباختگان را در شعر خود استفاده کرده است.
پیشکش به همه ی زخم خوردگان و همه ی زنان بی سکوتی که بهت مندانه در آغوش کارون به خواب رفتند.
به گزارش "ایذه سرای من" متن این سروده که توسط شاعر در اختیار ما قرار گرفته است به شرح زیر می باشد:
اینجا عزای شوکت کارون شهر ماست
میراب راه خون چک بارون شهر ماست
اینجا همیشه مردمش از درد گفته اند
از سایه های سایه ی نامرد گفته اند
اینجا کلام حنجرشان خیس می شود
هر بغض مرگ، تاول سفلیس می شود
آخر کجای سنگ،به تنگ آمدی؟چرا؟
کارون جلوی پای به لنگ آمدی؟چرا؟
ای دختری که مام فریبای رفتنی
دریای من! تو موج ظریفی و رستنی
چشم نبیند و از تو و با درد سرکنم
بی موج هات خشکم و با درد سرکنم
سامان! بدان که مرگ تو ویران کند مرا
مانند باد، بی سر وسامان کند مرا
این زندگی عزاست و سر خوش نمی شود
کارون ! که خاطره است پسر کُش نمی شود
شهلا شکوه رنگ حقایق به خود زده
او عطر زجه های شقایق به خود زده
باشد !ببین ! کشتن کارون عجیب نیست
فریاد های گریه ی قارون عجیب نیست
عرفان! بیا که چشم تو را سیر بو کشم
این زخم را به دعوت یک گفتگو کشم
من با صدای حلقِ تو فریاد می کشم
اینجا کمک! کمک! کمکم...داد می کشم
زهرا تو سهم خواهر زهرای من شدی
دیروز دلخراشم و فردای من شدی
ای جان جان! به سرور زنهای این جهان
برسان سلام بغض همین باز ماندگان
شیدا ترین گلایل شعرم ببینمت
هرگز نخواستم که به آبی بچینمت
مانند یک پرنده ی کوهی چه حیف شد
دختر به این فَر و شکوهی چه حیف شد
یک دختری که نام صفورا گرفته بود
در زیر آب، دست نفس را گرفته بود
باور کنید گریه ام اینجا سکوت نیست
پاسخ به اشک های صفورا سکوت نیست
ای ایل ایلامی‌نشان ای بختیاری
ای بخت را یاری رسان ای بختیاری
ای سرزمین کوروش ای میراث جمشید
ای رونمــای باستـــان ای بختیاری
ای پیر آیاپیرم ای شوشانِ آنشان
ای شهرت آنزانیان ای بختیاری
ای بیشه‌ی شیران و شیرین آرزوها
ای شاهدِ شیرین زبان ای بختیاری
ای غم‌کش و برخود نیار ای سرزمینم
ای سرزمین جــان فشان ای بختیاری
ای گرز غیرت همچو رستم بر دوشانت
ای پشتـبــان و پاسبــان ای بختیاری
ای خانه‌ی مشروطه جویان وطن‌خواه
ای فـاتـح افشـاریـان ای بختـیاری
ای کـار کرده، مـزد نگرفته به دوران
ای دست خالی کامران ای بختیاری
ای سنگِ زیـر آسیابِ هـر سیـاست
ای خاک طاقت پویمان ای بختیاری
ای برد شیر روزگار ای دل پر از درد
ای یـادگـار دودمـان ای بختـیـاری
ای زردکـویت زادگـاه زنـــده‌رودان
ای زندگی بخش از روان ای بختیاری
ای خاک شیر و شور و شعر و شادمانی
ای غم خورِ غم خوارگان ای بختیاری
ای کبک بهمن، کـوی بهمن، نـای بهمن
وُرِستین وُرِستین اَوُردِن بَهیگِ بِه سَر چادُر اِسبید وُ اَفتُو بِه تیگِ
دَدُم دُرگَلوُن جَم بِکُن دَورِ چاله بِکُش پیشِ پاس گَئو تُو نَرمیشِ کاله
زِ آسارِه ها گُل بِریزن بِه شُونس بِدین مَه وُ اَفتونِ سی ری گُشُونس
دَدُم رَو بِکُن چالِه نِه پُر زِ اَنگشت بِریزین بیه چاله مِلِه گُرگ وُ دینشت
بِگُوین میشکالِ بِکَش ساز وُ کَرنا جِغَل یَل سی بازی وُرِیسانِ وا پا
بِزَن تَرکِه بازی وُ چُوپی وُ سَر ناز وُری میشکال دی بِکُن هُف مِنِ ساز
بِوازین وُ تُوشمال بَرین وا نیاسُون بَرین خِرسَکانِ وَنین زیرِ پا سُون
بَهیگِ بَرین دِر بِدین دَورِ تَش کُر بِریزین بِه تَش زاگِ اِسبید وُ کُندُر
وُریسین آوردِن بَهیگَ سُواره زِ آساره میل پا وُ دَسینه داره
سی نُفتِس یَه خالک زِ اَفتَو بیارین سی گُوشواره هاس مَه نِه اِز رُو دِرارین
بِه آتش بِه پا بِرچِ بِرچی جِهازِس بِدین هَرچِه خواسته وُلا اِیبرازنِس
جِهازِ بَرین وُ بِچینین سَرِ چُل بِخُونین دُوالالی وُ هَی گُل اَی گُل
دُوانِ بِگُوین رَختِ نُونِ بِوَر کُن وُری زی تَری گَئو دی مالِ خَوَر کُن
بِزن میشکال تا کِه مَردُم جَم آبون دُهُل کُو بِکُو گُوشِ شیطونِ کَر کُن
بِوازین سِه پا وُ بِگَردین به چُوپی دُهُل کُو بِکو چُوب وُ سَرنازِ تُرکی
بِگُوین اَی گُل اَی گُل سی بَختِ سَفیدِس بِریزین نِمِک پُرِ چَشمِ حَسیدِس
به نام خدا
سر بنُم کَلو گری که دردُم دیده نی بو
اِیچیره چی مَشک دو ناوُم منده نی بو
خیال وارگها و پیایل و ویرُم تار نی بو
هَمقُو واس در ایخُرم سی چه ایل بیار نی بو
هَی ایکُنین حُرونگ دِرونگ پا ورچیده نی بو
هَی ایگویین خدا خدا شوگار ومون کَنده نی بو
شوگار رَهَد وِ جا زله روز زیده نی بو
تا تیامون سَر یَکِن شوگار ومون کنده نی بو
ایواستین سر راها رَه پَینیدِه نِی بو
تا شون ننیم و شون یک نُوم ز بختیاری مَنده نی بو
شاعر: شاهمرادی
به نام خدا
دوستان عزیز شاهنامه خوانی رو با صدای استاد خسروی(به زبان بختیاری)و استاد اسدپور(به زبان فارسی)در زیر برای دانلود گذاشتم بهتون پیشنهاد میکنم حتما دانلود کنید و لذت ببرید.
| شاهنامه خوانی به زبان بختیاری با صدای استاد خسروی | DOWNLOAD |
| شاهنامه خوانی به زبان فارسی با صدای استاد اسدپور قسمت اول | DOWNLOAD |
| شاهنامه خوانی به زبان فارسی با صدای استاد اسدپور قسمت دوم | DOWNLOAD |
مو او درخت سربلند کی قبادم
ز سلم تور ایرج هست یادم
درخت بختیاری پیر نی بو
هیچ آهن کهنه ای شمشیر نی بو
کوهستون بلند بختیاری
زمونی بی پلنگ و شیر نی بو...
فرا رسیدن دوازدهم آبان ماه سالروز خاموشی صدای کبک ناآرام
ایلمان"آبهمن علاءالدین"را به همتباران عزیز تسلیت میگویم.
شرحی بر زندگی،آثار و درگذشت...
شُلیل خوانی:
-شُلیل در معنای بالا بلند ،نام معشوق یا صفتی که جانشین اسم شده است.
-لحن خوانی در شلیل جانسوز وبن مایه تغزلی و عاشقانه دارد.
...
آی مردم
فریده چراغچی(ممیرا)
آی مردم عشق را از ایل ما دزدیده اند@خوشه چینان خرمن احساس ما را چیده اند
آن صداقت ها و شادیهای دائم شد متل@داس ما احساس ما را تنگ میگیرد بغل
...
" ضرب المثل "
1) اگر سبزی کنی سرخی بپوشی، همو لنگرکن و لنگر فروشی.( کنایه از اینکه، بی اصل و نصب هرچند هم سروتمند شود عوض نمی شود )
2) مال یا نثار دوست ای بو، یا میخ می تیه دشمن ای بو( ثروت یا تقدیم دوست میشود یا چون میخی در چشم دشمن است )
3) نه سر برم، نه ته پیاز ( من کاره ای نیستم و این موضوع به من ربطی ندارد )
4) هر جا سم بزه، تیه دزه .( هر کجا جای سم بزی باشد، دزد به دنبال آن میگردد )
5) نم شپشش، منیژه خانمه ( کنایه از بی نهایت خود خواه و خود راضی بودن است )
6) بی اصل وفا نیکنه، اصیل خطا نیکنه
حماسه ایذه
ایذه! ای گنجینه تاریخ ما ای که داری در نهانت رازها
ای که دستانت چو منگشت رسا میبرد راز دلت را تا خدا
در تو گر خفتند قدیسان به خاک بر تو بخشیدند جانی تابناک
در دل هر تپه داری رازها پر بود دست تو از آغازها
معبد اشکفت سلمان داشتی قبله گاه نور و ایمان داشتی
گر که بگشایی کتاب راز خویش سر دهی در قرن ما آواز خویش
بختیاری جلوه ای از نام توست خون تبار آریا ایلام توست
هر دو از یک نقطه حجرت کرده اند کاروان تا این دیار آورده اند
حلقه مفقود را اینجا بجوی نقطه ی ابهام هستی را بشوی
تا کنی یاور تبار خویش را باز بشناسی دیار خویش را
ای کهن خاکی که در فرمان توست پر زپیکرهای قدیسان توست
بر کمرکش ها چه دستی زد رقم خط منشور تو با نیش قلم
با کدامین بال کردی انتخاب این فراز جای پرواز عقاب
تا بخط پهلوی بر یال کوه بر نویسی شرح حال هر گروه
شهر آنزانی زعیلامی تبار مانده ای بر سینه کش ها یادگار
در شمی افراشتی بس موزه ها خواندم این اسطوره ها از کوزه ها
دور ایلامیان آیاپیری بنام بوده ای همواره شیری در کنام
درد من حصار برکه نیست.