انشان یا انزان یا ایذه ؟

 

انشان یا انزان یا ایذه ؟

دكتر نورالله مرادي

انشان (یا انزان) نام یك ایالت ایلامی مهم در غرب استان فارس و نیز نام پایتخت آن است. نام سرزمین انشان نخسین بار در متون اكدی و سومری اواخر هزاره‌ ی سوم پ.م. گواهی شده است. فرمانروایان ایلامی هزاره‌ ی دوم پ.م. سنتاً به خود لقب «شاه انزان و شوش» را می ‌دادند؛ انزان برگردان ایلامی متداول نام انشان است. تا اواسط هزاره‌ ی یكم پ.م. انشان به منزلگاه پارس‌های هخامنشی مبدل شده بود.

در طی سال‌ های اخیر، نویسندگان مختلف، كشور و شهر انشان را به بخش ‌های متفاوتی از جنوب ایران نسبت داده بودند. در 1970 م. پیشنهاد شد كه كاوشگاه باستان ‌شناختی پهناور «ملیان»، واقع در دشت بیضا در غرب فارس (حدود 36 كیلومتری شمال غربی شیراز متعلق به شهر گم شده ‌ی انشان است. چند سال بعد، مشخص گردید قطعه آجرهایی كه دارای نبشته ‌های ایلامی‌اند و در 72-1971 در همین كاوشگاه گردآوری شدند، حاوی بخشی از یك وقفنامه‌اند كه آن را یك شاه ایلامی اواخر هزاره‌ی دوم پ.م. برای معبدی كه گفته شده در انشان واقع است، اهدا كرده است. علاوه بر این، در 1972 و پس از آن، چندین متن اقتصادی – اداری در ملیان استخراج شدند كه در آنها نام انشان، ظاهراً به عنوان محلی كه این متن‌ها در آنجا نوشته شده‌اند، گواهی شده است. این یافته‌ها، نظریه‌ ی مطابقت ملیان را با شهر باستانی انشان تأیید می ‌كنند.

كهن‌ ترین دودمان پادشاهی ایلامی را كه ...

ادامه نوشته

بعدازين نشكفت اگربا نكهت خلق خوشت/خيزد ازصحراي ايذج نافه ي مشك ختن

اتابکان لر بزرگ در ديوان حافظ شيرازي

حافظ در بيتي به زيركي با روي كار آمدن پور پشنگ سيزدهمين اتابك لرستان بزرگ چنين مي سرايد: شوكت پور پشنگ وتيغ عالمگير او/در همه شهنامه ها شد داستان هر انجمن. زرين كوب نيز به ارتباط حافظ با اتابك لر اشاره دارد:«اتابك پشنگ - پادشاه لر- از صحراي ايذج با شاعر شيراز ارتباط داشت و از جام زرافشان خويش جرعه اي به اين رند شيراز هديه مي كرد»

 بعدازين نشكفت اگربا نكهت خلق خوشت/خيزد ازصحراي ايذج نافه ي مشك ختن...

ادامه نوشته

اشياي منحصر به فرد ايذه، به موزه ملي مي آيند

 

اشياي منحصر به فرد ايذه، به موزه ملي مي آيند

ماموریت گروه نجات بخشی ايذه سال1384 پایان یافت . از آن زمان تا کنون تکلیف آثار مشخص به دست آمده مشخص نشده

تهران، ميراث خبر
گروه هنر:اشياي منحصر به فرد تاريخي به دست آمده از محوطه باستاني پشت سد کارون 3 که به دليل آبگيري سد غرق شده است، به موزه ملي ايران انتقال مي يابند.
محمدرضا کارگر مدير موزه ملي ايران در خواست انتقال اشياي اين محوطه به موزه را از سوي جعفر مهرکيان تاييد کرد و گفت:«قرار شد اشياي نخبه اي را که از محوطه باستاني پشت سد کارون 3 به دست آورده اند به موزه ملي ايران تحويل دهند. البته کارشناسان موزه پس از سفر به استان خوزستان و بازبيني اشيا، تعداد و کيفيت آثار انتقالي را مشخص مي کنند.»
آبگيري سد كارون 3، به عنوان بلندترين و بزرگ ترين سد مخزني كشور، با حجم مخزني معادل 15 برابر سد كرج، روز دوشنبه 18 آبان سال 1383 آغاز شد و محوطه هاي تاريخي موجود در مخزن اين سد که تنها 5 درصد آنها کاوش شده بود، پس از گذشت 6 ماه از آغاز آبگيري غرق شدند. هيات کاوش اين منطقه به سرپرستي جعفر مهرکيان به دليل کمبود وقت، امکانات و نيروي انساني تنها توانست نمونه هايي از اشياي موجود در اين محوطه را خارج کند. اين آثار اکنون در محل استقرار هيات در ايذه نگهداري مي شود و در آينده اي نزديک به موزه ملي ايران انتقال مي يابند.
کارگر تاکيد کرد تنها اشيايي به موزه ملي مي آيند که شي درجه يک نخبه محسوب مي شوند.
اين آثار پس از انتخاب تحت نظر اداره اموال اداره کل موزه هاي کشور به موزه ملي ايران انتقال مي يابند.
مهرکيان نيز درباره ارزش و اهميت آثار ياد شده مي گويد:«آثار به دست آمده از اين منطقه به دليل وجود نشانه هايي از مرگ و زندگي مردم آن دوران، از اهميت خاصي برخوردارند.»
اين کارشناس از وضعيت نامناسب نگهداري اشيا در ايذه ابراز نگراني مي کند:«ماموريت گروه نجات بخشي سال گذشته با سفر من به تهران پايان يافت و ابلاغ تازه اي براي تداوم فعاليت ارائه نشد. از آن زمان تا کنون هم تکليف آثار مشخص نشده است. به هر ترتيب شرايط غير استاندارد فيزيکي و محيطي اصلا مناسب نيست و آثار در معرض خطر قرار دارند.»
قديمي‌ترين آثار به دست آمده در اين محوطه سرپيكان‌هاي سنگي دوره عيلام ميانه) 3000سال پيش )هستند. پيكان‌هاي آهني دوره اليمايي همزمان با دوران سلوكيان(300سال پيش) و پارتي ها(  500يال پيش )، سفالينه‌هاي دست ساز منقوش و آبريزدار، فنجان و ظروف گوناگون نيز از جمله ديگر آثار به دست آمده از اين محوطه هستند.
پيش از اين 216 قطعه شي از جمله...

ادامه نوشته